Religijna kultura artystyczna rozwija się niezwykle prężnie na terenie Podgórza Duchackiego. Ogromna w tym zasługa PSALM-u, czyli Podziemnego Salonu Artystyczno-Literacko-Muzycznego działającego przy parafii Matki Bożej Różańcowej na os. Piaski Nowe. Społecznym wysiłkiem wielu osób ma miejsce (re)animacja kultury na pustyni kulturalnej, jaką są zwykle peryferia wielkiego miasta. Religijne ożywienie kulturalne na Piaskach Nowych nastąpiło poprzez wolontariat artystyczny, bezinteresowne włączenia się do społecznej pracy na rzecz kultury szeregu, bardziej lub mniej znanych, artystów chrześcijańskich (katolickich).
Nasi goście
PSALM działa od początku lutego 2012 r. Gościli w nim już następujący artyści przyznający się do chrześcijaństwa (kultury chrześcijańskiej) – podaję ich nazwiska w kolejności występowania (w nawiasach strony internetowe z ich wierszami): poeci Józef Baran (www.baran.art-krakow. pl), Jerzy Piątkowski, prof. Wojciech Kudyba z Warszawy (www.pisarze.pl/poezja/3017-wojciech-kudyba-wiersze.html), Leszek Elektoro- wicz (trzykrotnie), o. dr Eligiusz Dymowski OFM (www.ewa.bicom.pl/okruchy), prof. Zofia Zarębianka z UJ (www.sppkrakow.pl), o. dr Kazimierz Wójtowicz CR, Zofia Daszkiewicz, em. prof. UJ Bogusław Żurakowski, rzeźbiarz prof. Wincenty Kućma (ASP), fotografik Paweł Radzicki, poeta ks. Wacław Buryła spod Wrocławia (www.wacburyla.plio.pl), poeta-pieśniarz Jerzy Struk (www.jerzystruk.pl) i poznański zespół poezji śpiewanej „Arete” (dwukrotnie), reżyser i historyk Dariusz Walusiak (dwukrotnie), historyczka i poetka dr Teresa Kaczorowska z Ciechanowa (www.kaczorowska.com), poetka Mira Kuś (www.mirakus. pl), poeta Krzysztof Kołtun z Chełma Lubelskiego (wiersze na www.antykwariat-kresowy.pl), skrzypaczka Monika Makowska, poeci Bożena Pawłowska-Kilanowski (z Kanady), Oleg Gordon (z Ukrainy), ks. prof. Janusz Artur Ihnatowicz (z USA), Jadwiga Joanna Broczkowska, rzeźbiarz, muzyk i poeta Jan Malik i rzeźbiarka Anna Malik. Artystom towarzyszyli zwykle muzycy: Dariusz Sadzikowski (piano) lub Maria Zborowska (skrzypce) lub też Tomasz Kaczmarczyk (flet).
Inne wydarzenia
Ponadto, w latach 2010-2013, dzięki zaproszeniom ks. proboszcza Ireneusza Okarmusa, w naszej parafii gościli też inni znani artyści chrześcijańscy, m.in. Bogusława Stanowska-Cichoń (reżyserka filmowa), duet muzyczny Robert Budzyń i Andrzej Bober, muzyk i pieśniarz Paweł Orkisz, wirtuoz gitary Jan Oberbek, wielicki chór „Gospel Voice” z dyrygentką Danutą Mrugałą-Gromek z Kurdwanowa (www.gospelvoice.pl), muzyk i pieśniarz Zenon Romanowski z Łodzi.
Relacje koncertów Jana Oberbeka, Roberta Budzynia i Andrzeja Bobera znajdą Państwo na portalu Youtube po wpisaniu ich nazwisk.
Dwie znakomite „pozapsalmiczne” diakonie: Diakonia Muzyczna (schola) i Diakonia Teatralna z nowopiaszczańskiej Oazy „Cedron”, regularnie ubogacają od kilkunastu lat swoim artystycznym repertuarem życie religijne naszej parafii. Z kolei Dariusz Sadzikowski, organista i chór- mistrz, dyrygent parafialnego chóru „Kanon” – poza wielokrotnymi koncertami swego chóru (np. kolędowymi w styczniu lub patriotycznymi z okazji Święta Niepodległości) – zorganizował w kościele MB Różańcowej występy krakowskich chórów „Familia” z Nowego Bieżanowa i „Gloria” z Prokocimia. Widać zatem, że artystyczna kultura religijna na wysokim poziomie ma się dobrze dzięki społecznej akcji kulturalnej organizowanej przez Kościół. Film, muzyka, teatr, poezja, proza, rzeźba, fotografia…
Bogactwo jesieni
Jesień 2013 r. w PSALM-ie była bogata pod względem artystycznym. W trzecią niedzielę września wieczór autorski miała twórczyni z Nowego Bieżanowa – Jadwiga Joanna Brocz- kowska, poetka, malarka regionalna, związana z organizacją o nazwie: Podgórskie Stowarzyszenie Przyjaciół Sztuk Wszelkich im. Karola Wojtyły, (współ)wydała m.in. następujące książki: Nasz rok (Kraków 2005), Kolędy (Kraków 2007), Małopolska naszych serc (współredakcja, Kraków 2007), Barwy liryki (współredakcja, Kraków 2008), Przez pryzmat wiary (współautorka, wyd. 1. Kraków 2009, wyd. 2. poszerzone, Kraków 2011), Podhalańskie impresje (współautorka, Kraków 2009), Podhale (współautorka, Kraków 2010), Beskidzkie zauroczenia (Kraków 2011), Na karpackich szlakach województwa małopolskiego (Kraków 2012), Z włosem i pod włos (Kraków 2013).
Podczas wieczoru autorskiego czytała swoje wiersze z tomu „Przez pryzmat wiary” oraz zaprezentowała swoje obrazy malarskie. Jeden z nich ofiarowała zaskoczonemu ks. proboszczowi Ireneuszowi Okarmusowi. Artystka opowiadała też o relacjach artystów z Karolem Wojtyłą. Przypomniała, że papież Jan Paweł II do końca swoich dni był członkiem krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, opłacając regularnie składki, o czym mało kto wiedział za jego życia.
W ostatnią niedzielę wrześniową przybył do PSALM-u z Poznania poeta i pieśniarz Jerzy Struk ze swoim zespołem „Arete”. Tym razem artyści przyjechali specjalnie do Krakowa, aby nagrać w PSALM-ie swoją płytę (film) z koncertu na żywo. Grupa poezji śpiewanej „Arete” (grec. „cnota”) wystąpiła w zmienionym składzie. Obok Romualda Andrzejewskiego (aranżera słynnego przed laty przeboju „Zegarmistrz światła purpurowy” Grzegorza Woźniaka) wystąpił polski wirtuoz gitary (a zwłaszcza mistrz flamenco) Przemysław Hałuszczak (znany ze
współpracy m.in. z Hanną Banaszak). Zespół zagrał w składzie sześcioosobowym – oprócz wspomnianych muzyków, wystąpiły jeszcze dwie skrzypaczki – Maria Bogawska i Agnieszka Majewska oraz wokalistka Katarzyna Kasprzak.
Grupa wykonała, prócz swoich największych przebojów z płyt „Pierwszy promień” i „Wędrujemy” także jedną nową pieśń, rewelacyjną kompozycję przedpremierową o św. Teresie z Li- sieux (czyli o tzw. Małej Teresce od Dzieciątka Jezus). Po koncercie odbyła się druga część spotkania – wieczór autorski (mówiony) poezji Jerzego Struka oraz rozmowa prowadzona przeze mnie z Jerzym Strukiem o tajnikach kunsztu artystycznego, wierze, patriotyzmie, muzyce i poezji. Gość stwierdził m.in., że dla niego Jezus Chrystus jest „Drogą, Prawdą i Życiem” i stąd czerpie swoją siłę twórczą w poezji i muzyce.
Koncert był społecznie rejestrowane trzema profesjonalnymi kamerami o jakości HD przez Andrzeja Szełęgę („Czysta Kultura”) i Sławomira Grucę przy wsparciu Łukasza Żurawia z Piasków Nowych. Za reżyserię dźwięku odpowiadał społeczny akustyk Michał Grzywacz, także nowo- piaszczanin. Bóg zapłać wszystkim za wszystko.
W ostatnią niedzielę października przybyli do PSALM-u znani krakowscy twórcy – małżeństwo Malików z krakowskich Dębnik. Jan Malik (skrzypek, gitarzysta, multiinstrumentalista, poeta, kompozytor, pieśniarz, rzeźbiarz, szopkarz krakowski) i jego żona Anna (snycerka, rzeźbiarka), którzy przedstawili spektakl muzyczno-poetyc- ko-obrazowy o tematyce maryjnej, a to z powodu miesiąca różańcowego i kończącego się roku wiary. Anna Malik prezentowała przeźrocza z rzeźbami maryjnymi swego męża, a on sam w wielkim skupieniu wyśpiewywał z pamięci pieśni – poetyckie komentarze do prezentowanych rzeźb, akompaniując sobie na gitarze.
Po tym unikatowym spektaklu odbyła się rozmowa z Janem Malikiem, w trakcie której komentował on swoją twórczość, przyznając skromnie, że nie kieruje się pychą sławy artystycznej, ale chęcią sławienia Boga poprzez swoją sztukę, inspirowaną polskimi ludowymi motywami i religią chrześcijańską (do twórczości poetyckiej namówił go czterdzieści lat temu jego przyjaciel – poeta krakowski Jerzy Harasymowicz). Do toczonego na scenie w auli bł. Jana Pawła II dialogu, niekiedy z sali włączała się żona Anna, która dopowiadała za męża ważniejsze kwestie. Zaznaczyła m.in., że artysta chrześcijański różni się od innych twórców tym, że pokazuje prawdę, prawdę o Chrystusie, prawdę o sprawach istotnych dla człowieka. Państwo Malikowie są bardzo zasłużoną krakowską rodziną artystyczną, wychowali sześć córek, które wszystkie są artystkami.
W trzecią niedzielę listopada ponownie gościliśmy w PSALM-ie Dariusza Walusiaka, znanego krakowskiego historyka, reżysera filmowego, autora książki pt.: „Wdowy Smoleńskie”. Nasz gość kończy film o Polakach, którzy mimo grożącej im kary śmierci ze strony niemieckiego okupanta, ratowali Żydów, ukrywając ich i pomagając przetrwać w czasie okupacji. Materiał jest realizowany za środki będące nagrodą w konkursie na scenariusz filmu dokumentalnego o tematyce żydowskiej, który wygrał właśnie Dariusz Walusiak.
Jeżdżąc po Polsce, rozmawiając ze świadkami tamtych dni, autor udowadnia, że Polacy wcale nie byli antysemitami. Wręcz przeciwnie – masowo pomagali Żydom, narażając własne życie i życie swoich rodzin na śmierć z powodu udzielania tej Pomocy.
W ramach cyklu „Historia ojczysta” Dariusz Wa- lusiak pokazał w PSALM-ie swój najnowszy film dokumentalny pt.: „Misjonarz” (współreżyserem filmu jest o. dr Maciej Sadowski) o redemptoryście o. Bernardzie Łubieńskim, Słudze Bożym, kandydacie na ołtarze, który przyczynił się przed ponad stu laty do ponownego sprowadzenia zakonu redemptorystów na ziemie polskie. Zapowiedź filmu znajduje się na portalu Youtube, można ją znaleźć po wpisaniu frazy Bernard Łubieński.
Zapraszamy
W Święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (8 grudnia) o 19.00 zapraszamy serdecznie do PSALM-u na wieczór autorski o. Bartłomieja Kucharskiego, karmelity bosego z Krakowa, poety, artysty kontemplacyjnego, polecanego szczególnie przez prof. Zofię Zarę- biankę z UJ, specjalistkę od literatury i sacrum.
Zachęcam do śledzenia na bieżąco informacji o naszych imprezach artystycznych na stronie www.parafiapiaskinowe.plw zakładce PSALM. Tam też są na bieżąco udostępniane zdjęcia z kolejnych imprez, które wykonuje społecznie Andrzeja Szełęga. O wygląd strony internetowej dba jej społeczny administrator dr Zbigniew Handzel, informatyk, obecnie dziekan krakowskiej Wyższej Szkoły Ekonomiczno- -Informatycznej, mieszkaniec Piasków Nowych.
Marek Mariusz Tytko
Kierownik artystyczny PSALM-u
Zdjęcia Andrzej Szełęga, „Czysta Kultura”
